Do³±czy³: Sob Maj 27, 2006 19:48 Posty: 7459 Sk±d: Babie Do³y
Wys³any: Czw Sty 05, 2012 19:31 Temat postu: Re: Ksi±dz-to jest "go¶æ" - cz. 4
¦wiêto znad Nilu
-------------------
ks. Tomasz Jaklewicz
G³o¶no by³o ostatnio o ¶wiêcie Objawienia Pañskiego w zwi±zku z przywróceniem dnia wolnego. Co w³a¶ciwie ¶wiêtujemy tego dnia? Potoczna nazwa „¶wiêto Trzech Króli” nie oddaje dobrze jego tre¶ci.
¦wiêto Epifanii, czyli Objawienia Pañskiego, jest w gruncie rzeczy najstarszym ¶wiêtem Bo¿ego Narodzenia. Powsta³o w III/IV wieku w Egipcie i pocz±tkowo by³o obchodzone tylko na chrze¶cijañskim Wschodzie. ¦wiêto nie koncentrowa³o siê na samych tylko narodzinach w Betlejem, ale ³±czy³o je z innymi wydarzeniami, w których Syn Maryi objawi³ swoj± Bosk± chwa³ê. W tre¶æ ¶wiêta wpisane by³o wspomnienie pok³onu Mêdrców, chrztu Jezusa w Jordanie i cudu w Kanie Galilejskiej.
Lekarstwo przeciwko gnozie
To oryginalne po³±czenie ró¿nych wydarzeñ w jedno ¶wiêto wynika³o z okoliczno¶ci historycznych. Chodzi³o o przeciwstawienie siê herezji gnostyckiej, szerz±cej siê w czasach pierwotnego Ko¶cio³a. Sekty gnostyckie dzia³aj±ce w Egipcie g³osi³y m.in., ¿e boski Logos (S³owo) wzi±³ w swe posiada
nie cz³owieka Jezusa podczas chrztu w Jordanie, czyni±c go Chrystusem (namaszczonym). Innymi s³owy, Jezus mia³by byæ Bogiem dopiero od tego momentu. Gnostycka sekta bazylidianów obchodzi³a 6 stycznia nocne czuwanie ku czci chrztu Jezusa, traktuj±c je jako najwiêksze ¶wiêto wiêzi bosko¶ci i ludzko¶ci. Datê wybrano nieprzypadkowo. Tego dnia Egipcjanie udawali siê nad Nil, by zaczerpn±æ wody, która wed³ug pogañskich wierzeñ by³a u¶wiêcona i nie ulega³a zepsuciu.
Wprowadzenie ¶wiêta Epifanii by³o wiêc ortodoksyjn± reakcj± staro¿ytnego Ko¶cio³a na gnostyck± herezjê. Chodzi³o o podkre¶lenie, ¿e Jezus by³ Synem Bo¿ym od samego pocz±tku swej ludzkiej egzystencji. Chrzest w Jordanie by³ pocz±tkiem dzia³alno¶ci Jezusa, wiêc od tego momentu Jego Bóstwo zaczê³o siê wyra¼nie objawiaæ ¶wiatu. ¦wiêto Objawienia mia³o od pocz±tku charakter bardziej teologiczny ni¿ „wydarzeniowy”. Akcentem dominuj±cym nie byli bynajmniej Trzej Królowie. S³owo „epifania” oznacza zjawienie siê, objawienie. W literaturze greckiej oznacza³o ono nag³e ukazanie siê bóstwa za po¶rednictwem jakiej¶ ziemskiej rzeczywisto¶ci. Ewangelie g³osz± sta³± epifaniê Boga w Jezusie. Chrystus nie tylko opowiedzia³ o Bogu, ale objawi³ Go w swoim cz³owieczeñstwie. To by³a pierwotna tre¶æ ¶wiêta obchodzonego 6 stycznia.
Sk±d siê wziêli Trzej Królowie?
Ko¶ció³ w Rzymie wprowadzi³ mniej wiêcej w tym samym czasie ¶wiêto Bo¿ego Narodzenia i ustali³ jego datê na 25 grudnia. Akcent pada³ na narodzenie Jezusa w Betlejem. ¦wiêto mia³o charakter bardziej wspomnieniowy. Bo¿e Narodzenie szybko rozpowszechni³o siê tak¿e na Wschodzie. Z kolei na Zachód przywêdrowa³o ¶wiêto Objawienia Pañskiego. To spowodowa³o przesuniêcie akcentów ¶wiêta Objawienia. Na Wschodzie dominuj±cym motywem sta³ siê chrzest w Jordanie. I tak pozosta³o do dzi¶. Ko¶ció³ prawos³awny w XII wieku wprowadzi³ zwyczaj dwukrotnego ¶wiêcenia wody: w przeddzieñ Epifanii w cerkwi i w sam dzieñ ¶wi±teczny w rzece, morzu czy w jeziorze. Z cerkwi wyrusza procesja nad wodê, w której zanurza siê krzy¿.
A co na Zachodzie? Do XII wieku liturgia ³aciñska ³±czy³a trzy w jedno, czyli 6 stycznia wspomina³a: chrzest w Jordanie, pok³on mêdrców i cud wina. ¦lad tej jedno¶ci jest do dzi¶ zachowany w liturgii godzin. Antyfona do Pie¶ni Zachariasza z jutrzni Objawienia Pañskiego brzmi: „Dzisiaj siê Ko¶ció³ z³±czy³ z Chrystusem, swoim Oblubieñcem, który go z grzechów obmy³ w Jordanie, biegn± mêdrcy z darami na królewskie gody, a woda przemieniona w wino cieszy biesiadników”. Z czasem w zachodniej liturgii ¶wiêto Objawienia Pañskiego zosta³o zdominowane przez Trzech Króli.
W Ewangelii nie ma mowy ani o królach (lecz o mêdrcach czy magach), ani o ich liczbie (s± trzy dary, ale nie podaje siê liczby osób!). Królami nazwa³ ich Cezary z Arles (VI w.), a ich rzekome imiona pojawi³y siê dopiero we wczesnym ¶redniowieczu: Kasper (lub Kacper), Melchior i Baltazar. W 1164 roku mia³o miejsce sprowadzenie domniemanych relikwii Trzech Mêdrców z Mediolanu do Kolonii. To wydarzenie przyczyni³o siê do powstania tradycji, która z czasem zdominowa³a ¶wiêto Objawienia Pañskiego. Wspomnienie chrztu w Jordanie przesuniêto w zachodniej liturgii na niedzielê po 6 stycznia i ten dzieñ zamyka liturgiczny okres Bo¿ego Narodzenia.
Betlejem dla wszystkich
Ze ¶wiêtem Objawienia Pañskiego wi±¿e siê zwyczaj b³ogos³awienia z³ota, kadzid³a, mirry oraz kredy. B³ogos³awieniu domów podczas tzw. kolêdy towarzyszy napisanie inicja³ów trzech mêdrców (K + M + B) oraz bie¿±cego roku. Mo¿na to odczytywaæ jako ¿yczenie, by w tym domu nie zabrak³o m±dro¶ci wskazuj±cej drogê do Boga. Ten skrót jednak rozumieæ nale¿y tak¿e inaczej: Christus (C=K) mansionem (M) benedicat (B) – niech Chrystus b³ogos³awi to mieszkanie.
Istot± ¶wiêta Objawienia Pañskiego nie jest wspominanie pok³onu mêdrców, nie nale¿y traktowaæ tego dnia jako w³asnego ¶wiêta Kaspra, Melchiora i Baltazara, tak jak wspominamy ¶wiêtych. Najstarsz± i najg³êbsz± tre¶ci± ¶wiêta jest prawda o Bogu, który objawia siê w ludzkiej postaci. Daje siê ludziom stopniowo poznaæ, odkrywa swoj± tajemnicê, aby zbudowaæ z nami wiê¼, zaprzyja¼niæ siê. Przychodzi jako Zbawiciel nie tylko narodu wybranego, ale ca³ej ludzko¶ci. Mêdrcy s± reprezentantami narodów pogañskich, ludzi wszystkich szeroko¶ci i d³ugo¶ci geograficznych, wszystkich kultur i religii. To ¶wiêto uniwersalizmu Dobrej Nowiny o Jezusie. Dlatego modlimy siê tego dnia w intencji misji. Nie interesuj± nas specjalnie historyczne okoliczno¶ci wyprawy mêdrców. Ich droga do Betlejem jest symbolem duchowej drogi ka¿dego wierz±cego. Bóg jest w¶ród nas, ale kto chce Go spotkaæ, musi rozpoznaæ znaki, wyruszyæ w podró¿, upa¶æ przed Nim w postawie adoracji, z³o¿yæ dary i wróciæ inn± drog± do siebie.
Nie mo¿esz pisaæ nowych tematów Nie mo¿esz odpowiadaæ w tematach Nie mo¿esz zmieniaæ swoich postów Nie mo¿esz usuwaæ swoich postów Nie mo¿esz g³osowaæ w ankietach
Portal www.MojeOsiedle.pl nie ponosi odpowiedzialno¶ci za tre¶æ wypowiedzi
zamieszczanych przez u¿ytkowników serwisu. Osoby zamieszczaj±ce wypowiedzi naruszaj±ce prawo
lub prawem chronione dobra osób trzecich mog± ponie¶æ z tego tytu³u odpowiedzialno¶æ karn±
lub cywiln±.